Niezależnie od tego, jak ciężką ma postać, trądzik potrafi zaważyć na naszym usposobieniu, a nawet na całej egzystencji. Nawet wesoła, towarzyska i otwarta osoba wraz z pojawieniem się problemów trądzikowych może stracić pewność siebie, uciekać od spojrzeń innych lub nawet unikać kontaktów z ludźmi.

A zatem, biorąc pod uwagę potencjalny wpływ na samopoczucie danej osoby, trądzik staje się problemem zdrowotnym zasługującym na poważne potraktowanie.

Wystarczy przecież kilka wyprysków, które "złośliwie" pojawią się w najbardziej widocznych miejscach i w najgorszym możliwym momencie, by długo oczekiwane spotkanie, wyjście z przyjaciółmi czy uroczyste przyjęcie zamienić w koszmar.

Nic zatem dziwnego, że wiele osób ucieka się do stosowania leków, by przeciwdziałać tym nieprzyjemnym niedoskonałościom. Problem w tym, że leki dostępne na receptę mogą powodować skutki, których nazwanie "ubocznymi" lub "niepożądanymi" byłoby eufemizmem.

Leki mogą spotęgować problem

Zacznijmy od najpowszechniejszego leku na ciężką postać trądziku izotretynoiny (Aknenormin, Axotret, Curacne, Isoderm, Izotrexin, Izotek, Roaccutane, Tretinex), która w 80% przypadków wywołuje dodatkowe problemy zdrowotne. Do najczęstszych z nich należy pękanie wyprysków na twarzy, co zakrawa na kpinę w przypadku leku przeciwtrądzikowego. Poważniejszy zarzut dotyczy zauważonej przez kanadyjskich badaczy zależności pomiędzy stosowaniem izotretynoiny a depresją. W Stanach Zjednoczonych mówi się wręcz o jej wpływie na liczbę samobójstw¹.

Niezależnie od kontrowersji, które wywołuje ten temat, przeprowadzono badanie na 28 młodych osobach dorosłych cierpiących z powodu trądziku. Uczestników poddano obrazowaniu PET (pozytonowa tomografia emisyjna) przed rozpoczęciem leczenia, a następnie cztery miesiące po jego zakończeniu. Badanie wykazało, że po zastosowaniu leku o 21% obniżyła się aktywność kory oczodołowo-czołowej, czyli części mózgu odpowiedzialnej za nastrój i interakcje społeczne. Korelacja pomiędzy przyjmowaniem tego leku a co najmniej znaczącym pogorszeniem nastroju, wydaje się zatem prawdopodobna.

Izotretynoina może również powodować agresję. Jednak najpoważniejsze zagrożenie z nią związane dotyczy kobiet: jeśli w trakcie terapii zajdą w ciążę, dziecko niemal na pewno będzie obciążone deformacjami. Chyba taki skutek uboczny wystarczająco wymownie świadczy o tym, jak "potężny" jest to produkt.

Z kolei, jeśli chodzi o leczenie antybiotykami, działają one niszcząco na florę jelitową i dobre bakterie w okrężnicy, co z kolei przygotowuje grunt pod zakażenie drożdżakami (Candida albicans).

Być może przyczyna leży w diecie?

Skoro trądzik występuje na którymś etapie życia u 85% populacji i jest najczęstszą przyczyną konsultacji dermatologicznych, warto zaproponować inne sposoby walki z nim, takie jak zmiana sposobu odżywiania. Jest to tym pilniejsze, że większość lekarzy będzie nas przekonywać, iż nie ma związku między trądzikiem a dietą. Nic bardziej mylnego.

Zacznijmy od nabiału.

To trudny temat, ponieważ wielu z nas uwielbia sery, zabielane zupy i sosy, desery z bitą śmietaną oraz masło, bez których życie nie miałoby smaku.

Tymczasem, te pyszności nawet ekologiczne często są przyczyną małych i dużych problemów zdrowotnych. Dlatego czasami lepiej z nich po prostu zrezygnować.

Znane są liczne przypadki ustąpienia egzemy bezpośrednio po odstawieniu mleka. Zupełnie niedawno zaobserwowałem to u swoich dzieci. Ja sam od wczesnego dzieciństwa zmagałem się z wiecznie zatkanym nosem, lecz pozbyłem się tego problemu, gdy zrezygnowałem z mleka.

Większość nastolatków i dorosłych, których przodkowie nie pochodzą z Europy Północnej, nie wytwarza w żołądku enzymów umożliwiających trawienie cukru zawartego w mleku laktozy. Picie mleka powoduje u nich wzdęcia, niestrawność i nieprzyjemny oddech. Warto wiedzieć, że podobne dolegliwości nie występują lub występują w znacznie mniejszym stopniu w przypadku spożywania jogurtów lub serów, w których laktoza została przetrawiona i rozłożona przez bakterie. Niemniej, dieta bezmleczna wymaga wyeliminowania również wszystkich produktów nabiałowych. Nie jest to takie trudne, lecz jedynie wymaga wprawy.

Co się zaś tyczy trądziku, w wielu badaniach stwierdzono zależność pomiędzy zwiększonym ryzykiem jego występowania a spożyciem mleka.

Wyniki pierwszego z badań sugerują, że bardziej podatne na trądzik są osoby spożywające duże ilości mleka, zwłaszcza odtłuszczonego^2?5. Było to badanie obserwacyjne, czyli rejestrujące równocześnie stan czynnika (w tym przypadku spożycia mleka) i stan choroby (trądziku) w określonym momencie.

Choć tego typu badania retrospektywne nie są całkowicie pozbawione wartości naukowej, na ogół uznaje się je za gorsze niż badania kohortowe (niekiedy nazywane również prospektywnymi), w których obserwuje się grupę osób w czasie, aby określić ryzyko wystąpienia choroby w zależności od trybu życia.

Dwa pozostałe badania na temat zależności trądziku od mleka, na które chcę się powołać, są badaniami kohortowymi. Jedno dotyczy mężczyzn, a drugie kobiet. W obu naukowcy doszli do tych samych wniosków: otóż u osób spożywających mleko przynajmniej dwa razy dziennie ryzyko trądziku jest wyższe niż w przypadku osób, które piją mleko rzadziej niż raz w tygodniu (+16% u mężczyzn, +20% u kobiet)^3?4.

Winowajca ukryty w mleku

Wyjątkowo ciekawy jest mechanizm, na skutek którego spożycie mleka wywołuje trądzik. Mleko uruchamia wydzielanie insuliny przez trzustkę. Z kolei insulina stymuluje wydzielanie insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1. Ponadto, większość przetworów mlecznych dostarcza identycznego z ludzkim bydlęcego hormonu IGF-1. Wreszcie, wszelki nabiał ? w tym również poddane fermentacji sery ? jest źródłem hormonów takich jak testosteron5.

Nadmiar testosteronu może sprawić, że pory skóry zaczną wydzielać wzmożone ilości łoju tłustej substancji, która, przyciągając bakterie, sprzyja występowaniu trądziku. Dodatkowo, hormon wzrostu IGF-1 może wywołać namnażanie się komórek naskórka zwanych keratynocytami, co również związane jest z powstawaniem trądziku.

Z tego powodu, osoby ze skłonnością do wyprysków powinny unikać wszelkich pokarmów wywołujących gwałtowny skok insuliny. Należą do nich rafinowane cukry i produkty zbożowe, które zamieniają się w glukozę i bardzo szybko przenikają do krwi, zmuszając trzustkę do błyskawicznej produkcji insuliny, aby obniżyć poziom cukru we krwi. Gorąco polecam zapoznanie się z wiarygodną tabelą indeksów glikemicznych i wybieranie produktów spożywczych o niskim indeksie. Aż roi się tu od pułapek! Kto by się na przykład domyślił, że miód i konfitury podnoszą poziom cukru we krwi znacznie wolniej niż białe pieczywo lub ziemniaki?

I wreszcie stres zaostrza prawie wszystkie nasze dolegliwości i trądzik nie jest tu żadnym wyjątkiem. Pomóc może zatem również zdrowy i ustabilizowany tryb życia, aktywność na świeżym powietrzu oraz relaks.

Zdrowia życzę!
Jean-Marc Dupuis

PS Jeśli myślisz, że te informacje mogą zainteresować kogoś znajomego, śmiało mu je prześlij. A jeśli jeszcze nie jesteś prenumeratorem Poczty Zdrowia, a również chciałbyś otrzymywać ten newsletter bezpłatnie, możesz podać swój adres e-mail tutaj.

-------------

Rośliny i Zdrowie. Twoja naturalna apteka to niezastąpione źródło porad i przepisów, jak w domowych warunkach samodzielnie przygotować z roślin leczniczych maści, napary, nalewki, wywary i olejki, które wspomogą zdrowie Twoje i Twoich Bliskich. Dowiedz się więcej

-------------

Źródła:

1. http://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2008/01/02/
acne-drug-part-two.aspx, consulté le 27 septembre 2011

2. Adebamowo CA, et al. High school dietary intake and teenage acne. J Am Acad Dermatol. 2005;52(2):207-14

3. Adebamowo CA, et al. Milk consumption and acne in adolescent girls. Dermatol Online J. 2006 May 30;12(4):1

4. Adebamowo CA, et al. Milk consumption and acne in teenaged boys. J Am Acad Dermatol. 2008;58(5):787-93

5. Hoyt G, et al. Dissociation of the glycaemic and insulinaemic responses to whole and skimmed milk. Br J Nutr 2005;93(2):175-177