Sprawdź:
- czy Twoje śniadanie rzeczywiście da Ci energię na cały dzień?
- co pomoże Ci kontrolować apetyt i ograniczyć podjadanie?
- jaki produkt jest najgorszym sładnikiem współczesnych diet?
Poznaj mity żywieniowe. Pobierz bezpłatny raport: "10 największych kłamstw o odżywianiu"!
Łuszczyca – 4 strategie walki z tą szczególnie uciążliwą chorobą
Opublikowano dnia: 2013-10-29
Co prawda łuszczyca nie jest chorobą zakaźną, ale objawia się powstawaniem brzydkich ran i tworzeniem się płytki łuszczycowej. Gdy zmiany obejmą odsłonięte partie ciała, powoduje to przykre konsekwencje dla życia towarzyskiego osoby chorej. Większość ludzi uznaje, że od chorego należy trzymać się z daleka, mimo że w rzeczywistości nie istnieje nawet najmniejsze ryzyko zakażenia.
******************************************
Aż w 80% Twój stan zdrowia zależy od...
sposobu Twojego odżywania, tego, jak sypiasz, poziomu Twojego stresu oraz od stanu środowiska, w którym żyjesz
90% nowotworów bezpośrednio wiąże się z trybem życia: nieodpowiednim odżywianiem, paleniem tytoniu, brakiem ruchu i zanieczyszczeniem środowiska!
Nieodpowiednia dieta ma wpływ na powstawanie nowotworów, cukrzycy typu 2, osteoporozy, chorób serca czy nawet zwyrodnieniowego zapalenia stawów (artroza)!
Jak w naturalny sposób skutecznie walczyć z chorobami wynikającymi ze złego stylu życia - przeczytasz w Kronikach Poczty Zdrowia
W czterech tomach zebrano najważniejsze artykuły Jeana-Marca Dupuis, publikowane w newsletterze Poczta Zdrowia.
Aby zyskać więcej informacji, kliknij tutaj
******************************************
Jednakże to nie jedyny problem osób chorych na łuszczycę. Nietrudno się domyślić, że wykwity skórne wiążą się z poważnymi – a nieraz bardzo poważnymi – konsekwencjami. Zmiany umiejscowione w fałdach skórnych, na przykład w zgięciu łokciowym, powodują mrowienie, swędzenie i powstawanie ran. U niektórych chorych łuszczyca atakuje dłonie lub podeszwy stóp. Wtedy nawet najprostsze działanie i najdrobniejszy ruch sprawiają okropny ból.
A może być jeszcze gorzej!
Łuszczyca w łagodnej formie objawia się przede wszystkim zmianami na skórze głowy, paznokciach, kolanach, łokciach, stopach, dłoniach, a czasami też na genitaliach. Ale może także ona objąć całe ciało!
U niektórych osób (około 5% chorych) rozwija się poważniejsza forma łuszczycy, która powoduje dalsze powikłania. Łuszczyca, chociaż jest chorobą skóry, wywołuje także bóle i opuchliznę stawów, które są wynikiem osłabienia tkanki chrzęstnej. Czytelnicy Poczty Zdrowia zapewne rozpoznają tę wyniszczającą organizm chorobę: nazywamy ją łuszczycowym zapaleniem stawów.
Na ten przygnębiający opis choroby pada jednak drobny promień słońca: łuszczyca postępuje etapami. Stan pacjenta może się poprawić, a sama choroba niekiedy znika samoistnie na jakiś czas. Chory może więc przez krótki okres znów cieszyć się życiem.
Najgorsze jest to, że łuszczyca nigdy nie ustępuje na zawsze i dlatego chorzy na łuszczycę, stanowiący aż 2–4% całej populacji, muszą szukać innych sposobów. Tylko jakich?
Bezradna medycyna
Tu właśnie tkwi problem. Jeśli zajrzysz do encyklopedii zdrowia, dowiesz się, że podobnie jak w przypadku wszystkich chorób przewlekłych (czyli takich, które nawracają), obecnie nie ma leku, który pozwoliłby na całkowite wyleczenie z łuszczycy.
Chorzy dostają maści z kortyzonem, które wprawdzie łagodzą objawy, ale łuszczyca po pewnym czasie wraca, na dodatek w ostrzejszej formie. Główną wadą kortyzonu jest to, że nie można go stosować przez dłuższy okres. Nie tylko powoduje on poważne skutki uboczne, ale organizm łatwo się do niego przyzwyczaja, co oznacza konieczność ciągłego zwiększania dawki.
Aby znaleźć rozwiązanie, eksperci wciąż debatują nad przyczynami łuszczycy. Jedni twierdzą, że ma ona podłoże psychologiczne; inni uważają, że jest to choroba autoimmunologiczna, czyli wywoływana przez wadliwie funkcjonujący układ odpornościowy chorego, atakujący własny organizm zamiast ciał obcych. Inni specjaliści winą obarczają „środowisko”. Nowa generacja naukowców zajmujących się medycyną doszła do wniosku, że choroba ta jest w 30% przypadków dziedziczna.
Kimże jesteśmy, Drogi Czytelniku, aby podważać tę teorię? Teoria genetyczna wydaje się prawdopodobna. Jest nowoczesna. Z drugiej strony jednak – skoro łuszczyca jest chorobą genetyczną, czy możesz mieć jakąkolwiek nadzieję? Nie wynaleziono jeszcze urządzenia, które byłoby wstanie zmienić sekwencję genów znajdujących się w setkach tysięcy miliardów komórek ciała (tak, tak, dwanaście zer!) i na pewno długo jeszcze przyjdzie nam na takie urządzenie poczekać.
Choroba, która jest stanem zapalnym
Jedno jest pewne: jeżeli przyjrzysz się płytce łuszczycowej pod mikroskopem, zauważysz, że przyczyną zmiany nie są ubytki w warstwie naskórka. Wręcz przeciwnie: w łuszczycy komórki skóry regenerują się zbyt szybko. Tak szybko, że nie mają czasu rozwijać się ani umierać, aby zrobić miejsce nowym komórkom. Pod warstwą nowych komórek bez przerwy narastają komórki jeszcze nowsze. W miejscach, w których powinna być jedna warstwa naskórka, pojawia się ich kilka, tworząc wykwit, który twardnieje, a następnie odrywa się, pozostawiając krwawiącą ranę.
W płytce łuszczycowej znajduje się sporo małych naczyń krwionośnych, ale przede wszystkim – bardzo dużo leukocytów, czyli białych krwinek, charakterystycznych dla stanu zapalnego.
Dobra wiadomość jest taka, że znamy wiele naturalnych sposobów walki ze stanem zapalnym. Z doświadczenia wiemy też, że kompleksowe leczenie stanów zapalnych naturalnymi środkami jest również skuteczne w przypadku łuszczycy!
Strategia 1: dieta przeciwzapalna
Wiele produktów żywnościowych może powodować stany zapalne w Twoim organizmie. Nie zwracasz na nie uwagi, ale po ich zjedzeniu zatyka Ci się nos, swędzą oczy, ciężko Ci się oddycha i cierpisz na zaburzenia ze strony układu trawiennego. Gdybyś mógł zajrzeć do wnętrza Twoich tętnic i narządów, zauważyłbyś oznaki stanu zapalnego, którego konsekwencje mogą być na dłuższą metę bardzo poważne (jeśli będzie się on powtarzał). Są to: zwiększone ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia (zawału, udaru) i niektórych rodzajów raka.
Stany zapalne u różnych ludzi wywoływane są przez różne produkty, lecz niektóre z nich są wspólne: nabiał, wędliny, gluten (białka zawarte w pszenicy, owsie, jęczmieniu, życie i orkiszu), duże ilości nasyconych tłuszczów i kwasów tłuszczowych omega-6 (olej słonecznikowy i kukurydziany), czerwone mięso, skrobia, syrop glukozowy.
Istnieje też wiele produktów żywnościowych, które mają działanie przeciwzapalne: kwasy tłuszczowe omega-3 (olej rzepakowy, orzechy, tłuste ryby, skorupiaki). Świeże warzywa i owoce (surowe lub lekko podgotowane) o intensywnej barwie, jak również czerwone wino mają nie tylko działanie przeciwzapalne, ale są również źródłem antyoksydantów, gdyż zawierają dużo flawonoidów. Obecnie popularność zdobywa dieta „tęczowa”: wystarczy ułożyć na talerzu tęczę z surowych lub gotowanych na parze warzyw.
Do przyprawiania potraw warto użyć żółto-pomarańczowej kurkumy z niewielką ilością oleju potrzebnego do jej wchłonięcia. Ta przyprawa ma fantastyczne właściwości przeciwzapalne. Jest ona także pomocna w walce z rakiem.
Osobom chorym na łuszczycę zaleca się również picie zielonej herbaty, która zawiera wiele antyoksydantów (zieloną herbatę należy zaparzać około dziesięciu minut, czyli dłużej niż czarną).
Kiedy tylko możesz, zastąp jeden biały składnik swojego pożywienia kolorowym.
Strategia 2: cudowne właściwości słońca
Eksperci od marketingu starają się nam sprzedawać „światłoterapię” lub „fototerapię”. Obie te kuracje można zastąpić środkiem starym jak świat i w dodatku całkiem darmowym: słońcem. (Przy okazji pomocna uwaga: kiedy ktoś chce nam zaordynować kurację o jakiejś skomplikowanej nazwie, mającej pięć sylab lub więcej, lepiej od razu uciekać).
Zimą wychodź więc na dwór zawsze wtedy, gdy jest ładna pogoda i wystawiaj na słońce jak największą powierzchnię skóry. O ile nie jest bardzo zimno, wychodź bez czapki i rękawiczek, a jeśli temperatura na to pozwala, odsłaniaj przedramiona. W ten sposób organizm wytworzy witaminę D, która jest pomocna w walce z łuszczycą.
Najskuteczniejsze jest wystawienie na działanie słońca samych zmian łuszczycowych. Należy jednak uważać, aby nie narazić skóry na oparzenia słoneczne. Dlatego najlepszym sposobem jest częste, ale krótkie eksponowanie skóry na działanie słońca. Zacznie się ona szybko goić, a efekt utrzyma się długo (w przeciwieństwie do trądziku, który powraca po kilku dniach).
Strategia 3: kąpiele
Bierz częste kąpiele, pływaj w morzu, w niektórych wodach termalnych i stosuj kąpiele błotne, kiedy tylko masz okazję1. Dzięki temu Twoja skóra złuszczy się w naturalny sposób, a stan zapalny ulegnie złagodzeniu.
W walce z łuszczycą szczególnie skuteczna jest sól z Morza Martwego.
Skuteczność kąpieli można zwiększyć dzięki małym rybkom-lekarzom, czyli Garra rufa, żyjącym w ciepłych wodach Turcji. Zabiegi z użyciem tych rybek to niezapomniane wrażenie. Łagodzą one objawy łuszczycy, zjadając martwy naskórek. To nie żart: takie leczenie zaleca się m.in. w różnych ośrodkach w Austrii, Niemczech i we Francji.
Niektórzy ludzie hodują wręcz rybki w akwarium. W filmie, który znajduje się pod adresem: http://www.youtube.com/watch?v=6CRWmtC1fDM, pewien Duńczyk pokazuje akwarium o pojemności 325 litrów, w którym umieścił 25 rybek Garra rufa.
Strategia 4: rośliny i olejki eteryczne
Olej z ogórecznika lekarskiego (Borago officinalis) w połączeniu z owsem (Avena sativa) i zażywany jako suplement diety ma również interesujące właściwości. Mieszanka ta jest bogata w kwasy gamma-linolenowe (niezbędny kwas tłuszczowy omega-6), które pomagają zachować miękkość skóry i łagodzą stany zapalne2.
Ziele bratka (Viola tricolor) jest także godne uwagi. Ma sporo taniny, która poprawia pracę gruczołów łojowych (natłuszczających i wygładzających skórę). Ziele bratka zawiera również śluz, czyli substancję roślinną podobną do żelatyny i lepką po namoczeniu, flawonoidy (ważne źródło antyoksydantów) i witaminę E, która ma właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające. Podobnie jak w ogóreczniku i owsie, w zielu bratka znajdziesz nienasycone kwasy tłuszczowe wpływające na strukturę skóry. Działanie to można wzmocnić, dodając korzeń łopianu (Arctium lappa), który ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Badania laboratoryjne prowadzone nad łopianem wykazały, że ma on właściwości antyseptyczne3.
Powyższe suplementy diety należy przyjmować doustnie i zaleca się robienie od czasu do czasu przerw w kuracji, aby organizm mógł przyswoić nowe składniki i przygotować się na kolejne.
Warto także spróbować olejków eterycznych.
- Należy przygotować bazę (olej rzepakowy, olej ze słodkich migdałów lub orzechów laskowych).
- Następnie dodać kroplę olejku z kocanki włoskiej, potocznie zwanej nieśmiertelnikiem (Helichrysum italicum ssp serotinum), kroplę olejku z pelargonii pachnącej (Pelargonium x asperum) i kroplę olejku niaouli (Melaleuca quinquenervia CT CINEOLE).
Mieszankę tę należy nakładać na płytki łuszczycowe dwa razy dziennie4.
Podczas stosowania aromaterapii – kuracji olejkami eterycznymi – należy pamiętać o zachowaniu środków ostrożności, ponieważ zabiegi takie nie są pozbawione ryzyka. Nie zaleca się stosowania olejków eterycznych przez kobiety w ciąży i u dzieci w wieku poniżej sześciu lat.
Nokaut
Bez radykalnej zmiany stylu życia nie można oczekiwać złagodzenia objawów łuszczycy.
Chory bezwzględnie powinien:
- zmniejszyć poziom stresu,
- unikać produktów wywołujących stany zapalne (palenie papierosów ma w przypadku łuszczycy katastrofalne skutki),
- unikać ekspozycji na zanieczyszczenia (spaliny, dym) i toksyny (znajdujące się w wodzie pitnej oraz w lekach)5.
Na zakończenie chciałbym dodać, że zdaję sobie sprawę, jak trudno jest wprowadzić takie zmiany, ponieważ dla wielu z nas wydają się one niemożliwe do zrealizowania.
Jednakże powrót do zdrowego i naturalnego stylu życia, stosowanie odpowiedniej diety, ćwiczenia na świeżym powietrzu i wysypianie się są niezbędne, aby zwalczyć łuszczycę. Podane powyżej strategie powinny pomóc chorym i pozwolić im na powrót do normalnego życia, bez konieczności narażania się na pełne obrzydzenia spojrzenia innych, które mogą wywoływać uczucie smutku i odrzucenia. Dzięki stosowaniu tych technik można złagodzić objawy choroby i odsunąć ją na drugi plan.
Na zdrowie!
Jean-Marc Dupuis i Xavier Kern
PS Xavier Kern jest biotechnologiem i pasjonatem naturopatii. Na swojej stronie internetowej, http://www.whitneycrossroads.com/, zamieszcza artykuły dotyczące dbania o zdrowie i dobre samopoczucie za pomocą naturalnych metod.
PS Jeśli myślisz, że te informacje mogą zainteresować kogoś znajomego, śmiało mu je prześlij. A jeśli jeszcze nie jesteś prenumeratorem Poczty Zdrowia, a również chciałbyś otrzymywać ten newsletter bezpłatnie, możesz podać swój adres e-mail tutaj.
******************************************
Rośliny i Zdrowie. Twoja naturalna apteka to niezastąpione źródło porad i przepisów, jak w domowych warunkach samodzielnie przygotować z roślin leczniczych maści, napary, nalewki, wywary i olejki, które wspomogą zdrowie Twoje i Twoich Bliskich. Dowiedz się więcej
******************************************
Źródła:
(1) Tsoureli-Nikita E, Menchini G, et al. Alternative treatment of psoriasis with balneotherapy using Leopoldine spa water. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2002;16(3):260-2.
(2) Według „Précis de phytothérapie”.
(3) Według Vidala, „Le guide des plantes qui soignent”.
(4) Według „Huiles essentielles chémotypées”, A. Zhiri, D. Baudoux i M. L. Breda.
(5) Dika E, Bardazzi F, Balestri R, Maibach HIEnvironmental factors and psoriasis. Curr Probl Dermatol. 2007;35:118-35. Review. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17641494
Pozostałe źródła:
- Le psoriasis, passeportsanté.net, http://www.passeportsante.net/fr/Maux/Problemes/Fiche.aspx?doc=psoriasis_pm (data dostępu: 29 listopada 2011 r.)
- Psoriasis--pathophysiology, conventional, and alternative approaches to treatment. Traub M, Marshall K. Altern Med Rev. 2007 Dec;12(4):319-30. Review. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18069901
Tweetnij
Komentarze
2013-10-30 14:51
Słońce!
Słoneczne promienie polecam z absolutną pewnością , jako lek na łuszczycę.
Do piątego, szóstego roku życia, pamiętam to bardzo dobrze, miałem wiele plam na brzuchu i udach. Nie było ich na łydkach i przedramionach, bo tam słońce miało dostęp, przez pierwsze lata życia - krótkie spodenki i koszulki.
We wczesnych latach szkoły podstawowej, po kilku upalnych wakacjach, plamy stopniowo znikały, pozostając,.. pod majtkami...
Niepodważalnym potwierdzeniem cudownego działania promieni słonecznych, były dwa tygodnie na plaży w Chałupach od 22 zejścia na wschód ;) tylko jedne takie wakacje.
W tej chwili, od ponad dziesięciu lat, plamy mam już tylko w samych pachwinach.. tam gdzie słonko najrzadziej dochodzi.
Niewielkie zmiany łuszczycowe jakie mi zostały, bywają nasilone, a często prawie znikają na dłuższe okresy.
Obserwuję dokładnie okoliczności i potwierdzam że unikanie stresu, błędów dietetycznych i wysypianie się, mają dobry wpływ na objawy, jednak trwałe pozbycie się plam, tylko dzięki słońcu :)
2014-01-20 14:17
Strategia 4: rośliny i olejki eteryczne
Uprzejmie proszę o uzupełnienie tego artykułu .
Niestety, nie dowiedziałem się jakie mam stosować dawki , jakie są proporcje , ile razy dziennie i jak długo oraz czy zastosować to wewnętrznie czy zewnętrznie .
Czy w prenumeracie będą podane powyższe informacje dotyczące wszystkich opisanych chorób ?
2014-06-11 12:29
Niestety nie mogę dokończyć czytania artykułu, cały czas wyskakuje błąd:(
2014-07-15 08:59
To ciężka choroba przy której trzeba się przygotować na ciągłe nawroty stanu zapalnego. Nic przyjemnego :/ ciężko w ogóle znaleźć działający krem, ja długo szukałam, na ******** znalazłam cos odpowiedniego dla mnie. Na szczęście zadziałał szybko.
2014-08-27 21:06
A co sądzicie o kremie Psorgen? Znalazłam kilka bardzo pozytywnych opinii ale wciąż się waham. Akurat na ***** jest w promocji dlatego zależy mi na szybkiej odpowiedzi. Nie szukam mocnego kremu. Powierzchnia skóry zainfekowana łuską nie jest jeszcze tak wielka.
2015-04-20 13:08
Łuszczyca pojawiła się u mnie po drugiej ciąży, w okresie karmienia piersią. Zaatakowała skórę głowy (biała skorupa) i 1 paznokieć. Prawie udało mi się pokonać łuszczycę na głowie. Po skorupie nie ma śladu. Jedynie w jednym najgorszym miejscu czasem mnie zaswędzi, ale nic już mi się z głowy nie sypie. Pomogła mi maseczka z drożdży: 1/2 kostki drożdży piekarskich, 2 łyżki soku z cytryny, łyżka oliwy z oliwek. Rozmieszać do konsystencji wygodnej do nakładania na skórę głowy. Już po pierwszym razie widać efekt. Nie wiem tylko, czemu w artykule drożdże w ogóle nie są wspomniane?
Z paznokciem nadal kiepsko. Wydaje mi się, że czegoś mi brakuje w organizmie, z czego się wyeksploatował podczas laktacji.
2015-10-14 23:15
Witam
Jak długo trzymać tą mieszankę na włosach? Z góry dziękuję za odp.
2016-09-30 13:51
Dużo inspiracji, na pewno coś się wypróbuje. Dla mnie póki co najlepszym rozwiązaniem jest olej konopny, bardzo odżywczy, nawilżający, pachnie przepięknie ;) Bardzo skuteczny na zmiany skórne jest olej cbd, można go kupić w sklepie (...) (w sklepie stacjonarnym jakimkolwiek nie widziałam). Bardzo lubię też kosmetyki na bazie konopi, dla osób z łuszczycą są odpowiednie.
2016-11-30 14:01
Super tekst. Kilka rzeczy sama na sobie już stosowałam. Dieta przeciwzapalna - strzał w 10! Ja odstawiłam całkiem gluten i wszelkie rodzaje nabiału. Wyeliminowałam także sytuacje stresowe, no i używki - kawę, alkohol, nikotynę. Jest trudno, nie powiem, ale dzięki temu jestem bez sterydów i innych medycznych strictle draństw. Jedye co to używam produkty (...). To delikatne dermokosmetyki stworzone dla osób z łuszczycą.
2017-05-31 10:15
Spróbujcie sobie preparatów (...). Teraz już nikt nie stosuje sterydów ani innych chemikaliów. Po co? Łuszczyca i tak jest niewyleczalna a jak chcecie ją zaleczać to przynajmniej tak, żeby było to bezpieczne.
2017-06-06 16:15
Ja z łuszczycą walczę uśmiechem ;)
A tak serio to na łuszczycę mi akurat pomagają kosmetyki siarkowe.
Nie poddaję się - to moim zdaniem najważniejsze. Usmiecham się, staram panować nad tym co jem, staram sie nie stresować.. bedzie dobrze! :)
(...)
A tak serio to na łuszczycę mi akurat pomagają kosmetyki siarkowe.
Nie poddaję się - to moim zdaniem najważniejsze. Usmiecham się, staram panować nad tym co jem, staram sie nie stresować.. bedzie dobrze! :)
(...)
2018-03-12 13:04
Mi pomaga konopna kąpiel **********. Nie miałam zaostrzenia choroby od około 4 lat. Wlewam troche płynu do wanny i biorę cudowne kąpiele raz w tygodniu. Skóra jest bardzo dobrze nawilżona, nie łuszczy się, a co najważniejsze plamy są dużo mniej widoczne. Także naprawdę polecam ten preparat. Dodatkowo myję się wyłącznie hipoalergicznym mydłem oraz piorę również w hipoalergicznym płynie dla dzieci. Praktycznie wyeliminowałam w ten sposób świąd i łuszczenie się skóry, polecam ten naturalny sposób. Płyn można zakupić w sklepie************* – sprawdzone źródło. Pozdrawiam
2018-03-12 13:39
dzień dobry. Jako, że zmagam się z tą chorobą od 16 lat postanowiłem założyć własnego bloga na temat mojej walki z chorobą.Od około 2 miesięcy choroba jest w odwrocie bez używania leków jedynie dieta,zioła,kąpiele. Efekt jest widoczny.Co prawda plamy jeszcze są ale zdecydowanie słabsze płaskie bez łuski tylko różowe plamki. Wszystkie wskazówki staram się zamieszczać na swoim blogu.Zachęcam do czytania, komentarzy, własnych spostrzeżeń oraz wymiany doświadczeń.
********************** Zapraszam
********************** Zapraszam
2018-05-26 08:58
A ja mam taki typ łuszczycy że obsypuje mnie na lato i słońce nie pomaga co robić??? Pomocy najgorzej jest na dłoniach
2018-07-01 13:54
Leczenie łuszczycy nie należy do łatwych, ale nie można się poddawać bo tylko przy własnej determinacji i wsparciu specjalistów można ją pokonać. Łuszczyca zaliczana jest do chorób autoimmunologicznych i powstaje w wyniku jelita przesiąkliwego. Żadne leki czy maści nie pomogą jeśli nie wyciszymy toczącego się w organizmie stanu zapalnego, wzmacniając układ odpornościowy. Zachęcam do poczytania o Terapii Fenotypowej, gdzie przy synergii dwóch ścieżek: żywieniowej i rehabilitacji na poziomie komórkowym można pozbyć się zmian skórnych. Dieta ma ogromny wpływ i jest ułożona indywidualnie do fenotypu i genotypu pacjenta biorąc pod uwagę wszystkie nietolerancje pokarmowe. Póki one występują w jelicie, nie jesteśmy sobie w stanie pomóc eliminując całkowicie przyczynę.
Dodaj komentarz
Przeczytaj również:
Soki, które leczą...
Miłośników zdrowej żywności w Stanach Zjednoczonych już od dwudziestu lat ogarnia prawdziwe szaleństwo, które jak dotąd nie zdołało... czytaj więcej
Gdzie się podziały łaźnie termalne?
Na myśl przychodzi od razu belle époque (złoty wiek) kolei. Jeździło się wtedy do Evian, Vichy, Dax, Baden-Baden. Bywało się w... czytaj więcej