Jeszcze dziś wielu lekarzy starszej daty radzi pacjentom spożywanie karczocha jako najskuteczniejszego środka przy schorzeniach wątroby.

Szczególna właściwość karczocha polega na stymulowaniu wytwarzania żółci.

Żółć jest sokiem trawiennym wytwarzanym przez wątrobę. Przechowywana jest w małym zbiorniku, czyli w pęcherzyku żółciowym, zwanym niepoprawnie woreczkiem żółciowym, a następnie uwalniana do dwunastnicy.

Żółć wspomaga trawienie tłuszczów. Osoby z deficytem żółci mają trudności z trawieniem tłuszczów i cierpią na wzdęcia i bóle brzucha.

Żółć jest wytwarzana z odpadów powstających podczas pracy wątroby. To jeden z cudów natury: uczynić coś nowego z czegoś starego, coś użytecznego z czegoś bezużytecznego. Natura wymyśliła recykling dawno przed nami.

Ale powróćmy do wątroby:

W związku z wytwarzaniem żółci z odpadów, wątroba oczyszcza się – lub, jak dziś powiemy, następuje jej „detoksykacja” – w momencie wytwarzania żółci.

Spożycie karczochów pozwala więc zarazem na oczyszczenie (detoksykację) wątroby.

Ale, proszę, wybacz mi ten przyciężki wstęp na temat karczocha. Przecież to tak naprawdę banalne warzywo, które wielu z nas zna doskonale.

Doskonale?

No właśnie! Wykorzystajmy tę okazję i odświeżmy swoją wiedzę botaniczną.

Użyłem terminu „warzywo”, ale z pewnością nie umknęło Ci, że karczoch to kwiat, a konkretnie: pąk kwiatu.

Karczochy, które spożywasz, to pąki kwiatów przed rozwinięciem

Liście karczocha, które jesz, zdrapując z nich miąższ zębami, to tak naprawdę płatki kwiatu! Powinny się otworzyć, rozwinąć i wreszcie odchylić do tyłu, pozwalając, by słońce dosięgło serca karczocha, a zwłaszcza „siana”, które także wzniesie się do światła.

Tak właśnie się dzieje, jeśli nie zbierze się karczochów na czas. Kwiat się rozwinie, płatki rozchylą. Pojawią się słupki, które po dojrzeniu już wcale nie przypominają „siana”:

Ogrodnik-poeta postanowił pozwolić temu karczochowi się rozwinąć

Nie nadaje się już wtedy do jedzenia, za to zachwyca piękną kolorystyką.

W tym momencie karczoch w niczym nie przypomina zielonej kulki na talerzach. Przypomina raczej roślinę, którą dobrze znamy: oset.

I nic w tym dziwnego, bo ma z ostem wiele wspólnego. Zarówno karczoch jaki i oset przynależą do wielkiej rodziny astrowatych, o której wspominam w newsletterach Poczty Zdrowia poświęconych ostropestowi plamistemu i mniszkowi lekarskiemu.

Choć dla mieszczucha zaopatrującego się w żywność w supermarkecie przynależność karczocha do tej samej rodziny co oset jest zaskakująca, to oczywista jest dla ogrodnika uprawiającego karczochy w ogródku.

Roślina rzeczywiście przypomina gigantyczny oset. Jego liście mogą osiągnąć nawet półtora metra długości! Czuje się mimo to, że to roślina udomowiona, której trudno byłoby przeżyć w naturze. Jej „pączki”, karczochy, często są  tak wielkie, że łodyga ugina się pod nimi, nie mogąc ich udźwignąć.

Karczoch to gigantyczny oset

Gatunki karczocha były przez wieki poddawane selekcji (najstarsze źródła wspominają o karczochu we Włoszech w XIV w.), by wyhodować najodporniejsze i największe rośliny, o największych pączkach. Mówiąc o „pączku kwiatu” karczocha, obecnie osiągają one zwyczajowo rozmiary dużego grejpfruta!

Na rynku pojawiły się także na nowo małe karczochy - tak delikatne, że właściwie można je chrupać na surowo.

Ale uwaga: jeżeli chodzi o właściwości lecznicze karczocha, najwięcej aktywnych substancji znajdziesz w łodydze i liściach, niejadalnych, ponieważ są zbyt twarde i strasznie gorzkie.

Zaleca się więc spożywanie karczocha w postaci kapsułek żelowych, wywaru, naparu lub soku roślinnego. Uwaga: jego spożywanie zmniejsza laktację u kobiet karmiących piersią, jest więc im bardzo odradzane.

Możesz się jednak pocieszyć, że, spożywając choćby „zwykłego” karczocha, dostarczasz swojemu organizmowi budzącą podziw listę zdrowych substancji. Są to:

• miedź;
• witamina B9 (foliany);
• rzadkie, skuteczne i bardzo poszukiwane przeciwutleniacze: antocyjany, które w dużych ilościach występują jeszcze tylko w czarnych porzeczkach i jagodach;
• sylimaryna, aktywna substancja po raz pierwszy zidentyfikowana w 1968 r. w ostropeście plamistym, która chroni wątrobę przed najgroźniejszymi zatruciami i którą lekarze podają osobom zatrutym muchomorem sromotnikowym, najbardziej trującym z grzybów;
• inulina, co – w połączeniu z sylimaryną – mogłoby tłumaczyć skuteczność karczocha w zapobieganiu, a nawet leczeniu raka okrężnicy (1).

Zdrowia życzę,
Jean-Marc Dupuis

Źródła: